Hieronymus van Alphen (1746-1803)
Hiëronymus van Alphen staat te boek als de eerste Nederlandse auteur van gedichten voor kinderen. Wie kent niet de regels 'Jantje zag eens pruimen hangen, | o! als eieren zo groot' ?
Paradoxaal genoeg hield de veelzijdige Van Alphen zich tijdens zijn leven bewust afzijdig van zijn - in eerste instantie zelfs anoniem gepubliceerde - kindergedichten. Het grote succes van Proeve van kleine gedigten voor kinderen (1778) overschaduwde al snel het belang van de auteur als literair vernieuwer, theoreticus en voorloper van het godsdienstig Réveil.
Van Alphen begon zijn loopbaan als advocaat in Utrecht en werd na een aantal jaar procureur-generaal van het Provinciaal Hof. Uiteindelijk bereikte Van Alphen de hoge functie van Thesaurier-generaal der Unie. In zijn persoonlijk leven werd Van Alphen veelvuldig door rampspoed getroffen.
Hiëronymus van Alphen publiceerde dichtbundels, gezangen, gelegenheidsgedichten, literaire verhandelingen, vertalingen, kindergedichtjes, juridische stukken en theologische traktaten. In zijn - door veel tijdgenoten hoog gewaardeerde - poëzie zijn het persoonlijk beleefde christelijk geloof en vaderlandsliefde de hoofdthema's. Van Alphen haalde zich de woede van zijn collega-dichters op de hals door in zijn theoretische werken de - naar zijn mening - ongeïnspireerde, classicistische en zelfgenoegzame Nederlandse dichtkunst uit zijn tijd aan te vallen.
Geboren te Gouda op 8 augustus 1746
Overleden te Den Haag op 2 april 1803
Leven en werk van Hiëronymus van Alphen
- Hiëronymus van Alphen: biografie
- Hiëronymus van Alphen: geïllustreerde bibliografie
- Geloof en rampspoed: leven en werk van Hiëronymus van Alphen
Over de gedichten van Hiëronymus van Alphen
- De kleine 'deugdhelden': kindergedichten van Hiëronymus van Alphen
- Kindergedichten van Hiëronymus van Alphen in beeld: een selectie
- De pruimenboom van Europa: Hiëronymus van Alphen in vertaling
- Verlicht of preromantisch?: poëticale opvattingen van Hieronymus van Alphen
- Hiëronymus van Alphen: poëzie en muziek
- Brieven door Hiëronymus van Alphen
- Hiëronymus van Alphen: enkele literatuurverwijzingen
- Hiëronymus van Alphen: een bloemlezing
