L'ange Heurtebise : poème
Jaar: 1925
Auteur: Jean Cocteau (1889 - 1963)
Kunstenaar: Man Ray (1890 - 1976)
Uitgeverij: Librairie Stock
De engel Heurtebise- 'Zerewind' genoemd in het Nederlands- was behalve beschermengel, ook een soort demon voor de kunstzinnige duizendpoot Jean Cocteau. Hij dook op als muze, maar ook als engel des doods en als reïncarnatie van Cocteaus vroegtijdig overleden minnaar Raymond Radiguet. Het verhaal wil dat Cocteau in een lift stond toen de engel tot hem sprak en zijn naam prijsgaf: die was dezelfde als die van de liftfabrikant Heurtebise.
In een zeven dagen durende roes schreef Cocteau het gedicht L'ange Heurtebise, met regels zoals 'L'ange Heurtebise sur les gradins' (op de tribunes). Hoewel de engel onkenbaar en onzichtbaar heette te zijn, wist de surrealistische fotograaf Man Ray hem op de gevoelige plaat vast te leggen. De foto is een zogenaamde 'Rayogramme', een beeld dat ontstaat door een voorwerp op fotopapier te leggen en te belichten. De reproductie in dit boek is een heliogravure.
-
Frontispice door Man Ray
-
Brief van Jacques Chardonne aan Louis Koopman (1936)
-
L'ange Heurtebise, pagina [4]
L'ange Heurtebise werd gepubliceerd door Librairie Stock. Uitgeverij Stock was mede door de gokverslaving van directeur Pierre-Victor Stock aan het begin van de twintigste eeuw ernstig in de rode cijfers terecht gekomen. De in 1909 aangetreden Jacques Boutelleau bracht uitkomst. Na de Eerste Wereldoorlog nam hij samen met compagnon Maurice Delamain de noodlijdende firma over en Librairie Stock, zoals de uitgeverij sinds 1925 heette, werd een bloeiend bedrijf. Vooral hun buitenlandse fonds liep goed, maar Stock publiceerde ook werk van enkele gerenommeerde Franse auteurs.
Jacques Boutelleau was naast uitgever ook zelf schrijver onder het pseudoniem Jacques Chardonne (1884-1968). Louis Koopman verzamelde alles van Chardonne- het was één van de auteurs die hij samen met zijn verloofde Anny Antoine las en besprak - en in de jaren dertig ontmoetten zij elkaar in Amsterdam en onderhielden een korte briefwisseling, vooral naar aanleiding van de persoonlijke opdrachten die de auteur in Koopmans exemplaren schreef. Op het laatst beantwoordde mevrouw Chardonne Koopmans brieven en in juli 1968 meldde zij dat haar echtgenoot was gestorven. Enkele maanden later zou ook Koopman overlijden.
Bibliografische beschrijving
Beschrijving: L' ange Heurtebise : poème / Jean Cocteau ; avec une photogr. de l'ange par Man Ray. - Paris : Librairie Stock, 1925. - [22] bl. : ill. ; 39 cm
Drukker: Kapp (Vanves)
Oplage: 275 exemplaren
Exemplaar: Nummer 62 van de 250 op Hollands Van Gelder
Bibliografie: Bénézit 9-120 ; Mahé I-536 ; Monod 2889
Aanvraagnummer: KW Koopm A 600
Literatuur
- Claude Arnaud, Jean Cocteau. Paris, NRF, 2003
- Paul van Capelleveen, Sophie Ham, Jordy Joubij, Voices and visions. The Koopman Collection and the Art of the French Book. The Hague, Koninklijke Bibliotheek, National Library of the Netherlands; Zwolle, Waanders, 2009
- Paul van Capelleveen, Sophie Ham, Jordy Joubij, Voix et visions. La Collection Koopman et l'Art du Livre français. La Haye, Koninklijke Bibliotheek, Bibliothèque nationale des Pays-Bas; Zwolle, Waanders, 2009
- Emmanuelle de l'Ecotais, Man Ray: La photographie a l'envers. Paris, Centre Georges Pompidou, 1998
- Herbert L. Lottman, Man Ray's Montparnasse. New York, Abrams, 2001
- Histoire de l'édition française: Le livre concurrence 1900-1950. Paris, Promodis, 1986
