La liberté des mers
Jaar: 1960
Auteur: Pierre Reverdy (1889 - 1960)
Kunstenaar: Georges Braque (1882 - 1963)
Uitgeverij: Maeght éditeur
In 1910 kwam de dichter Pierre Reverdy vanuit Narbonne in het zuiden van Frankrijk naar Parijs, waar hij binnen het jaar kennis maakte met de kubistische schilders Pablo Picasso en Georges Braque. Net als de futuristen en andere moderne kunstenaars gebruikten zij voor hun schilderijen geen traditionele symbolen, maar dagelijkse voorwerpen, zoals een gitaar of een fles.
Reverdy deed hetzelfde in de poëzie: zijn gedichten kunnen worden vergeleken met stillevens, die intiem en soms koortsachtig zijn, en waarin voorwerpen als een raam of een gordijn een rol spelen.
Braque en Reverdy maakten samen verschillende boeken, zoals een editie van Les ardoises du toit (1918) en Une aventure méthodique (1950). Op 5 april 1954 voltooide Reverdy een afschrift van het gedicht La liberté des mers en dit opvallend grote handschrift werd op ware grootte gereproduceerd. Het drukwerk met de litho's van Braque kwam vijf jaar later gereed, op 15 juni 1959. Braque stond bekend om zijn interesse in het grafische procédé en het geduld waarmee hij op het beste resultaat wachtte. Dit majestueuze kunstenaarsboek van bijna 60 bij 40 centimeter verscheen uiteindelijk pas in mei 1960, een maand voordat Reverdy overleed (17 juni). Het is genoemd naar het klassieke boek over zeerecht van Hugo de Groot: Mare liberum: de vrije zee.
-
Pagina 41
-
Litho door Georges Braque (p. [62])
-
George Braque, litho
![Litho door Georges Braque (p. [62])](https://collecties.kb.nl/sites/default/files/images/la-liberte-des-mers-litho.jpg)
Litho's bij en in de tekst
Braques litho's zijn paginagrote en kalme illustraties in pasteltinten. Op sommige tekstpagina's zijn decoraties aangebracht in zwart of groen, die zijn donkerder en intenser van toon en gedrukt volgens een speciaal procédé door drukkerij Mourlot frères. De litho's van Braque lijken zich bescheiden op de achtergrond te houden om alle ruimte te geven aan de tekst die een samengaan van proza en poëzie is, deels gebaseerd op eerder gepubliceerde gedichten.
-
Pagina 65
-
Pagina 66-67
-
Pagina 68
Maar op sommige plaatsen in het boek dringen de beelden van Braque de tekst binnen. Bij het gedicht 'Mirage' (regen), bijvoorbeeld, zijn de druppels van een regenbui getekend en de lezer van de regels 'Il ne pleut plus que sur les arbres et sur ma tête' ervaart door de verticale strepen die de letters en regels doorkruisen een hinderlijke, virtuele regenbui: 'Het regent alleen nog op de bomen en op mijn hoofd'.
-
Pagina 137
-
Pagina 138-139
-
Pagina 140
Bibliografische beschrijving
Beschrijving: La liberté des mers / Pierre Reverdy ; [lithographies originales de] Georges Braque. - [Paris]: Maeght éditeur, 1959 [= 1960]. - 164 p. : ill. ; 58 cm
Drukker: Mourlot frères
Oplage: 250 exemplaren
Exemplaar: Nummer 128 van de 200 op Arches
Bijzonderheid: Gesigneerd door auteur en kunstenaar
Bibliografie: Bénézit 2-745 ; Monod-9683
Aanvraagnummer: KW Koopm E 38
Literatuur
- Paul van Capelleveen, Sophie Ham, Jordy Joubij, Voices and visions. The Koopman Collection and the Art of the French Book. The Hague, Koninklijke Bibliotheek, National Library of the Netherlands; Zwolle, Waanders, 2009
- Paul van Capelleveen, Sophie Ham, Jordy Joubij, Voix et visions. La Collection Koopman et l'Art du Livre français. La Haye, Koninklijke Bibliotheek, Bibliothèque nationale des Pays-Bas; Zwolle, Waanders, 2009
- Le centenaire de Pierre Reverdy (1889-1960). Angers, Presses de l'Université d'Angers, 1990
- Étienne-Alain Hubert, Bibliographie des écrits de Pierre Reverdy. Paris, Minard, 1976
- Fernand Mourlot, Braque lithographe. Paris, Sauret, 1963
- Jeniifer Mundy, Georges Braque, printmaker. London, Tate Gallery, 1993
- Jean Schroeder, Pierre Reverdy. Boston, Twayne, 1981