Caractères

Jaar: 1993

Auteur: Michel Butor (1926 - 2016)

Kunstenaar: Bertrand Dorny (1931 - 2015)

Uitgeverij: Imprimerie nationale Éditions

Caractères, Franse titelpagina en frontispice: originele collage door Bertrand Dorny
Download

Estate of Bertrand Dorny, licentie-overeenkomst / contract de licence / license agreement Walker-KB, 2016

Caractères, Franse titelpagina en frontispice: originele collage door Bertrand Dorny

De Franse staatsdrukkerij, de Imprimerie nationale, geeft een reeks boeken uit onder de titel 'Préférence' ('Voorkeur') om haar rijke collectie lettertypen onder de aandacht te brengen. Meestal blijft het een kwestie van typografie en vormgeving, maar de auteur Michel Butor ging een stap verder en schreef een verhaal dat intens verweven is met een reeks lettertypes die deel uitmaken van de illustere geschiedenis van de drukkerij die teruggaat tot 1640, het jaar waarin Lodewijk XIII en Richelieu de nationale drukkerij oprichtten. Een groot aantal lettertypen is speciaal voor de firma gemaakt.

Butor beschrijft een reis door de tijd aan de hand van de lettertypen Garamont (ontworpen: 1530/40), Jaugeon (1692/96), Grandjean (1693/1745), Luce (1740/70), Didot (1811), Marcellin-Legrand (1825/27) en Gauthier (1969/78). Zijn gedichten vertellen over de ontdekking van nieuwe continenten ('Nouveaux mondes nouveaux livres', nieuwe werelden, nieuwe boeken) en beschrijven hoe Parijs en Frankrijk zijn veranderd. Aan het slot wordt de 21ste eeuw aangekondigd en stelt hij voor nieuwe lettertypen te ontwerpen voor het nieuwe millennium 'om onze toekomst vooruit te helpen'.

  • Pagina [6-7]: 'Garamont', met litho door Bertrand Dorny
    caracteres-p6-7.jpg

    Estate of Bertrand Dorny, licentie-overeenkomst / contract de licence / license agreement Walker-KB, 2016

    Pagina [6-7]: 'Garamont', met litho door Bertrand Dorny

  • Pagina [8-9] met litho door Bertrand Dorny
    caracteres-p8-9.jpg

    Estate of Bertrand Dorny, licentie-overeenkomst / contract de licence / license agreement Walker-KB, 2016

    Pagina [8-9] met litho door Bertrand Dorny

  • Pagina [10-11] met litho door Bertrand Dorny
    caracteres-p10-11.jpg

    Estate of Bertrand Dorny, licentie-overeenkomst / contract de licence / license agreement Walker-KB, 2016

    Pagina [10-11] met litho door Bertrand Dorny

Het exemplaar in de Koopman Collectie is nummer V van 5 speciale exemplaren met een originele collage door Bertrand Dorny. Daarnaast bevat het boek zes collages in lithografie van stukken tekst, plattegrond en stroken fluweel en gedrukte banen in kleur. Dorny werkte als schilder en etser, waarbij hij steeds heeft getracht reliëf in zijn prenten aan te brengen en felle kleuren te laten contrasteren. In deze collages zijn het vooral de kleuren rood en geel die opvallen.

Werkte hij vroeger aan meer traditionele kunstenaarsboeken, sinds de jaren negentig maakte Dorny meer dan 50 kunstenaarsboeken met originele collages bij teksten van bijvoorbeeld Butor, Deguy en Peyré. In de Koopman Collectie bevindt zich een serie van zulke collage-boeken ('livre collage') zoals A demeure uit 2005. De oplage van dat boek is klein: zeven exemplaren. De teksten voor zulke boeken worden handgeschreven of gestempeld. Daarvoor gebruikt Dorny letters uit stempeldozen die voor kinderen als speelgoed zijn gemaakt. Voor Caractères echter werd de tekst van Butor gewoon gedrukt.

Bibliografische beschrijving

Beschrijving: Caractères / Michel Butor ; [ill. par] Dorny. - Paris : Imprimerie nationale Éditions, 1993. Leporello - 23 p. : ill. ; 31 cm. - (Préférence)

Drukker: l'Imprimerie nationale (Parijs)

Oplage: 160 exemplaren

Exemplaar: Nummer V van de 5 met een originele collage door Bertrand Dorny en een van de 160 op BFK Rives

Bijzonderheid: Gesigneerd door auteur en kunstenaar

Bibliografie: Bénézit 4-691

Aanvraagnummer: KW Koopm K 332

Literatuur

  • Paul van Capelleveen, Sophie Ham, Jordy Joubij, Voices and visions. The Koopman Collection and the Art of the French Book. The Hague, Koninklijke Bibliotheek, National Library of the Netherlands; Zwolle, Waanders, 2009
  • Paul van Capelleveen, Sophie Ham, Jordy Joubij, Voix et visions. La Collection Koopman et l'Art du Livre français. La Haye, Koninklijke Bibliotheek, Bibliothèque nationale des Pays-Bas; Zwolle, Waanders, 2009
  • Paul van Capelleveen, 'Bertrand Dorny', in: Artists & others. The imaginative French book in the 21st century. Koopman Collection, National Library of the Netherlands. Nijmegen, Vantilt Publishers, 2016, p. 94-100
  • Bertrand Dorny: Catalogue raisonné de l'œuvre gravé 1962-1991. Angers, Présence de l'Art Contemporain, 2002
  • Les caractères de l'Imprimerie nationale. Paris, Imprimerie Nationale, 1990

 

Andere boeken uit de Collectie Koopman

Uitvouwbare plattegrond van de San Marco kathedraal (p. [113])

Description de San Marco

Afgaande op de titel zal de nietsvermoedende lezer wellicht veronderstellen met Description de San Marco van Michel Butor een reisgids in handen te hebben, maar voor een toeristisch handboek wordt de informatie op zeer onorthodoxe wijze gepresenteerd.
Lees meer
Losse bijlage met illustratie door Pierre Buraglio

Au travail ma chérie

Au travail ma chérie heeft eigenlijk niet één auteur maar velen. Dominique Fourcade gebruikte citaten van onder andere Shakespeare, Proust, Heidegger, Homerus en René Char.
Lees meer
Originele penseelstreek door U-Fan Lee (p. [7])

Un poléoscope : poème en proses et en poèmes

Volgens de dichter en filosoof Michel Deguy zijn filosofie en poëzie onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het zijn het reizen en de filosofie die de dichter gemeen heeft met de illustrator Ufan Lee. Hun samenwerking resulteerde in het kunstenaarsboek Un poléoscope: poème en proses et en poèmes.
Lees meer