La légende et la vie d'Utrillo
Jaar: 1927
Auteur: Francis Carco (1886 - 1958)
Illustrator: Suzanne Valadon (1865 - 1938)
Kunstenaar: Maurice Utrillo (1883 - 1955)
Uitgeverij: Éditions Marcel Seheur
Maurice Utrillo leed vanaf zijn dertiende aan alcoholverslaving, was een bekende van de politie, en werd geregeld opgenomen in psychiatrische klinieken. Utrillo was nooit verbonden aan een kunstacademie, maar leerde het vak van zijn moeder Marie-Clémentine Valadon, bekend onder haar kunstenaarsnaam Suzanne Valadon.
Zij begon als naaktmodel voor de schilders Renoir, Lautrec en Degas en maakte daarna zelf carrière als kunstenaar. Maurice werd intussen aan de zorg van zijn grootmoeder toevertrouwd. Over de naam van zijn vader is veel gespeculeerd, waarbij onder andere Renoir en Boissy werden genoemd. Ook de Spanjaard Miquel Utrillo i Morlius was een kandidaat: hij was het die de achtjarige Maurice officieel als zoon erkende en hem zijn naam schonk.
Legende
Als zijn moeder niet had ingegrepen was Utrillo waarschijnlijk nooit kunstenaar geworden. Het duurde even, maar vanaf een bepaald moment trof men hem dagelijks in alle vroegte aan in de straten van Montmartre om bij het ochtendlicht zijn schetsen te maken. Door zijn wangedrag werd Utrillo wel bij leven een legende. Niet voor niets schreef Carco in 1927 een biografische schets over zijn vriend onder de titel La légende et la vie d'Utrillo, die toen pas 43 jaar oud was (hij zou 71 jaar worden). Ook leende zijn leven zich voor populaire, hartverscheurende romans zoals The Valadon drama en The wine of genius.
-
Titelpagina met opdracht aan 'Paul'
-
Frontispice
-
La légende et la vie d'Utrillo, pagina 54
Luxe exemplaar
De romancier Carco, auteur van deze biografische schets, was bij uitstek een Montmartre-kenner. Het luxe exemplaar in de Koopman Collectie is een van de vijf exemplaren op Japon ancien; de totale oplage is slechts 105 exemplaren. Volgens boekhandelaar Henri Matarasso, die in 1936 het boek verkocht aan Louis Koopman, was dit exemplaar afkomstig uit de bibliotheek van de auteur zelf (brief van 4 januari 1936). De luxe editie heeft van de litho's enkele extra afdrukken op verschillende soorten luxe papier: Chinees, Japans en Hollands. Bovendien is van een aantal litho's een afdruk 'après rayage' opgenomen. Dat wil zeggen dat de steen door krassen onbruikbaar is gemaakt (meestal een kruisvorm). De moeder van de kunstenaar, Suzanne Valadon, maakte een portret van Utrillo, waarvan in dit exemplaar afdrukken op vier verschillende papiersoorten zijn toegevoegd.
Originele gouache
Meegebonden is een katern met door Carco gecorrigeerde drukproeven voor pagina 41 tot en met 48. Er zijn drastische herzieningen in de tekst, waarbij grote stukken zijn ingelast of weggelaten. Naast de elf litho's van Utrillo is aan dit exemplaar een originele gouache toegevoegd, die niet in het boek is gereproduceerd. Ook dit geschilderde beeld toont een typische straatscène in Montmartre af, met een roze gevel, paard en wagen, kale bomen, een uitzicht met schoorstenen en een ijzeren lucht, met de vertrouwde signatuur: 'Maurice, Utrillo, V'.
Bibliografische beschrijving
Beschrijving: La légende et la vie d'Utrillo / Francis Carco ; ill. par Maurice Utrillo et par Suzanne Valadon. – Paris: Éditions Marcel Seheur, 1927. - 171 p. : ill. ; 34 cm
Drukker: Marcel Seheur (Parijs)
Oplage: 105 exemplaren
Exemplaar: Nummer 2 van de 5 op Japon ancien
Boekbinder: Ad. Lavaux
Bijzonderheid: Met opdracht van de auteur aan 'Mon chèr Paul' en aan Louis Koopman. – Los toegevoegd zijn een originele gouache van Utrillo, een (niet gebruikte) litho van Utrillo, een reproductie, een meegebonden gecorrigeerde drukproef van p. 41-48, een gesigneerd handgeschreven gedicht door Utrillo en een gesigneerde brief van boekhandel H. Matarasso aan Louis Koopman
Bibliografie: Édouard-Joseph III-362 ; Mahé I-407 ; Monod 2252 ; Carteret IV-36
Aanvraagnummer: KW Koopm A 8 en KW 77 H 1 [nr. 182, fol. 7]
Literatuur
- Adolphe Basler, Maurice Utrillo. Paris, Crès, 1929
- Raymond Charmet, Le Paris d'Utrillo. Paris, Bibliothèque des arts, 1963
- Pierre Courthion, Utrillo. Bern, Scherz, 1947 (Duits)
- Jean Fabris, Utrillo: Sa vie, son oeuvre. Paris, Birr, 1982
- André Warnod, Les peintres de Montmartre: Gavarni, Toulouse-Lautrec, Utrillo. Paris, 1928