Découverte de Longview

Jaar: 1927

Auteur: Luc Durtain (1881 - 1959)

Kunstenaar: Frans Masereel (1889 - 1972)

Uitgeverij: Éditions René Kieffer

Découverte de Longview, omslag door Frans Masereel
Download

c/o Pictoright Amsterdam 2022

Découverte de Longview, omslag door Frans Masereel

Longview (in de staat Washington) is een van de eerste steden die van begin tot eind op de tekentafel zijn ontworpen en daarna exact volgens de plannen uitgevoerd (dankzij het kapitaal van Robert A. Long), in tegenstelling tot de meeste dorpen en steden die langzaam ontstaan en op een natuurlijke wijze groeien. Maar Longview was een bijzondere stad en moest onderdak bieden aan 14.000 arbeiders voor de houtindustrie.

De stad kwam gereed in 1923 en enkele jaren later schreef Luc Durtain er een documentaire-achtig verhaal over: Découverte de Longview. De dynamische houtsneden van de Belgische kunstenaar Frans Masereel en de typografie zijn al even modern als de stad Longview zelf. Elke pagina is omkaderd met een sierrand, waarin de Amerikaanse vlag is verwerkt. Aan het slot vertelt Durtain dat je vanuit je tentje 's nachts de hyana's en wolven kunt horen.

Luc Durtain is het pseudoniem van de Parijzenaar Andre Nepveu, keelarts en auteur. Hij schreef enkele boeken over zijn vakgebied en kreeg enige bekendheid door zijn socialistisch getinte verhalen. Hij was geïnteresseerd in het individu dat zich keer op keer moet aanpassen aan een snelveranderende omgeving. Zijn verhalen waaieren uit over alle continenten; Durtain pakte regelmatig zijn biezen om nieuwe culturen te ontdekken. Die reizen brachten hem naar Amerika, de Sovjet Unie en Azië en hij deed verslag van de vernieuwingen en van de risico's die daarmee gepaard gingen. Modeverschijnselen, sociale kwesties, passie en menselijk gedrag waren zijn thema's.

Industriële boekbanden door René Kieffer

Het boek is gebonden naar een ontwerp van René Kieffer (1875-1963), uitgever en boekbinder. Découverte de Longview is gebonden in varkensleer, versierd met een geometrisch patroon: feitelijk een stukje van de plattegrond van Longview. De band is niet uniek, er is een beperkt aantal boeken in deze band gemaakt, steeds met hetzelfde motief, maar in verschillende kleuren uitgevoerd. Het exemplaar in de Koopman Collectie is uitgevoerd in donkergroen leer met de decoratie in zwart. Aan de binnenzijde van het vooromslag heeft Kieffer een etiket met de naam van zijn firma aangebracht.

Kieffer was ook de uitgever van het boek en werkte in die hoedanigheid samen met een groot aantal illustratoren, die niet altijd de modernste principes aanhingen. Frans Masereel deed dat wel: zijn houtsneden zijn expressionistisch, met geometrische vlakken en met teksten en pijlen. Découverte de Longview heeft daardoor soms iets weg van een reisgids voor de 'ontdekkingslezer'. Zo tekent Masereel één van Longviews hoofdstraten waaraan indrukwekkende gebouwen oprijzen en waarboven de straatnaam is geschreven. Masereel wordt algemeen beschouwd als 'de vernieuwer van de houtsnijkunst'. Vanaf 1917 legt hij zich toe op houtsnedes waarin een protest tegen geweld en sociale onrechtvaardigheid kan worden opgelezen. Hij brengt deze boodschap in een eenvoudige, directe expressieve (beeld)taal, waar de houtsnede bij uitstek geschikt voor blijkt te zijn. Masereel heeft bijna veertig boeken geïllustreerd, onder andere van René Arcos (net als Durtain een van de 'Ecrivains de l'Abbaye') en van Blaise Cendrars.

Bibliografische beschrijving

Beschrijving: Découverte de Longview / Luc Durtain ; avec des grav. de Frans Masereel. - Paris: Éditions René Kieffer, 1927. - 48 p. ; 26 cm

Drukker: Coulouma (Argenteuil)

Oplage: 200 exemplaren

Exemplaar: Nummer 37 op Madagascar

Boekbinder: René Kieffer (Parijs)

Bijzonderheid: Met opdracht in handschrift van de auteur aan Louis Koopman

Bibliografie: Bénézit 9-318 ; Édouard-Joseph II-464 ; Mahé I-814 ; Monod 4139

Aanvraagnummer: KW Koopm A 54

Literatuur

  • Paul van Capelleveen, Sophie Ham, Jordy Joubij, Voices and visions. The Koopman Collection and the Art of the French Book. The Hague, Koninklijke Bibliotheek, National Library of the Netherlands; Zwolle, Waanders, 2009
  • Paul van Capelleveen, Sophie Ham, Jordy Joubij, Voix et visions. La Collection Koopman et l'Art du Livre français. La Haye, Koninklijke Bibliotheek, Bibliothèque nationale des Pays-Bas; Zwolle, Waanders, 2009
  • Marcel Thiebaut, 'Luc Durtain', in: La revue de Paris, 41 (1934), p. 919–939
  • Frans Masereel (1889-1972): vernieuwer van de houtsnijkunst. Antwerpen, Museum Plantin-Moretus en het Stedelijk Prentenkabinet, 1989
  • Frans Masereel, Ik houd van zwart en wit. Amsterdam, Contact, 1969