Histoire étonnante, morale et véridique de deux frères marchands en la ville de Valmort

Dit kleine boekje van slechts enkele katernen is bijzonder vanwege de herkomst: het is van M.J. Premsela geweest. Deze in het tweetalige Antwerpen opgegroeide Nederlander was in de eerste helft van de twintigste eeuw één van de belangrijkste vertalers Frans-Nederlands. Martin Jacob Premsela vertaalde onder meer werk van Voltaire, Proust en Molière. Ook schreef hij voorwoorden en toelichtingen bij bundels van verscheidene auteurs, een autobiografie en een boek over de uitspraak van het Frans onder de titel Ik vind Frans zo’n mooie taal (1952).

Histoire étonnante verscheen eerst in 1922 en werd door de auteur zelf herdrukt in 1927. De auteur, Claude Aveline, was een persoonlijke vriend van Premsela. In 1930 refereerde hij aan enkele gedenkwaardige momenten, zoals de eerste aankomst op het station in Amsterdam, een conferentie in Hilversum en een gezamenlijke wandeling in Aalsmeer. Hij schreef het voorin een exemplaar van zijn schoolboek Pages choisies, dat Premsela vertaalde. Aveline had grote waardering voor zijn Nederlandse vertaler. Dat blijkt ook uit de persoonlijke opdracht in Histoire étonnante: 'aan M.J. Premsela, een minuscule blijk van grote waardering'. Niet alleen het formaat was klein, ook de oplage: slechts 100 exemplaren. Maar het was niet zo minuscuul, of Premsela's kleine exlibris kon er nog een trots plekje in krijgen.