Madame Chrysanthème

Aan het eind van de negentiende eeuw, tijdens la Belle Époque, was Japan een ware mode in Frankrijk. Pierre Loti (pseudoniem van Louis Marie Julien Viaud) ging mee in die mode. Hij was marineofficier, schrijver en lid van de Académie Française. Zijn verhaal Madame Chrysanthème speelt zich grotendeels af in Japan en is en voorloper van de beroemde opera van Puccini, Madama Butterfly. In Loti's roman staat niet zozeer de liefde maar het verstandshuwelijk tussen een Franse marineofficier, Loti, en het 18-jarig Japanse meisje, Okané-San, centraal. Na haar huwelijk heet zij Madame Chrysanthème; ze symboliseert het moderne Japan.

Foujita

De eigenzinnige Japanse kunstenaar Tsuguharu Foujita, die later ter ere van Leonardo da Vinci de doopnaam Léonard aannam, kwam in 1913 aan in Marseille. Hij was vastberaden kunstenaar te worden. De kleine boeddhist met het zwarte bloempotkapsel, het ronde brilletje en het Charlie Chaplin-achtige snorretje werd in de kunstwereld van Montparnasse een levende legende. Vanwege zijn fascinatie voor het Westen en vooral de Franse avant-garde kunst, probeerde hij in zijn werk Oosterse schilder- en tekentechnieken te versmelten met de Westerse. Deze synthese maakt zijn werk zo herkenbaar. Zijn stijl leverde Foujita naast bewondering, bekendheid en veel opdrachten ook de orde 'chevalier de la Légion d'honneur de France' op.

Kleurenillustraties

De opkomst van fotografische technieken in de negentiende eeuw maakte massareproducties van kleurenillustraties mogelijk. Dit bracht echter kinderziektes met zich mee. Illustraties vervaagden, de procédés waren kostbaar, onbetrouwbaar of de illustraties waren niet in te passen in het typografische proces. Om de kwaliteit van boekillustraties te waarborgen werden ze dan ook veelal los afgedrukt op speciaal papier. De losse paginagrote illustraties werden met een strookje vastgelijmd aan de tekstkaternen, de kleinere afbeeldingen werden ingeplakt.

Dat geldt ook voor de 60 penseeltekeningen met aquarelinkleuring die Foujita maakt voor deze 'demi-luxe' uitgave van Madame Chrysanthème.De tekeningendateren uit Foujita's vroegere periode en zijn in een herkenbare Japanse stijl gemaakt. Foujita gebruikte een soepel, spits toelopend penseel en Oost-Indische inkt waardoor hij de lijnen zo dik of zo dun kon maken als hij zelf wilde. De speciaal voor dit boek gemaakte illustraties kleurde hij in met aquarel, waarna ze konden worden gereproduceerd.