A une courtisane : poème inédit de Charles Baudelaire
Jaar: 1925
Auteur: Pascal Pia (1903 - 1979)
Kunstenaar: Pedro Creixams (1893 - 1965)
Uitgeverij: J. Fort, éditeur
De auteur van dit boek is niet Baudelaire, maar Pascal Pia, pseudoniem van Pierre Durand. Hij was een literaire eenling die behagen schiep in bedrieglijke praktijken. Zo schreef hij recensies over boeken die niet bestonden of onvindbaar waren - en hij verborg zich achter een reeks pseudoniemen: Marcella La Plompe, Leger Alype, Pascal Rose of Pascal Pia. Vaak schreef hij gedichten in de stijl van bijvoorbeeld Apollinaire, Rimbaud of Baudelaire, een handige manier om pikante lectuur te publiceren. Daarvan was Pia een kenner bij uitstek. Van de collectie erotica in de Bibliothèque nationale de France schreef hij een bibliografie: Les livres de l'enfer (1978).
Naakte prostituee
Met hun luxueuze uitvoering vonden deze boekjes gretig aftrek bij bibliofiele verzamelaars. À une courtisane werd door Pia toegeschreven aan Baudelaire, wiens werk hij goed kende en over wie hij een standaardwerk publiceerde: Baudelaire par lui-meme (1952). De Spaanse kunstenaar en illustrator Pico Pere Pedro Creixams maakte acht etsen, waarop de naakte courtisane als verleidster, muze en moeder wordt afgebeeld: exotische vrouwen, dansend, slechts gekleed in lange kousen.
-
A une courtisane, frontispice
-
Eerste strofe van het tweede gedicht
-
Eerste strofe van het derde gedicht
Charles Baudelaire (1821–1867) publiceerde in 1857 Les fleurs du mal. Vanwege obsceniteiten en godslastering werden auteur en uitgever voor het gerecht gedaagd en veroordeeld. Zes gedichten moesten worden geschrapt, waarna Les fleurs du mal opnieuw kon verschijnen, voorzien van een nieuw gedicht 'Aan de lezer' waarin de auteur de lezers in het komplot betrekt: 'Jij-huichelende lezer-broeder-mijn gelijke'. Hoewel Les fleurs du mal voor het publiek weinig toegankelijk leek, groeide de bundel in de loop der tijd uit tot een klassiek werk: het begin van de moderne poëzie en het moderne levensgevoel.
Liefde, volgens Baudelaire, betekende het einde van onschuld: 'faire l'amour, c'est faire le mal'. Hij onderhield relaties met vrouwen die van de liefde leefden, zoals de prostituee Jeanne Duvall. Pia's keuze voor Baudelaire als zogenaamde schrijver van een gedicht over het lichaam van een courtisane is dus niet zo ver gezocht. Om de mystificatie compleet te maken schreef hij er een fraaie inleiding bij.
Bibliografische beschrijving
Beschrijving: À une courtisane: poème inédit de Charles Baudelaire / publ. d'après le manuscrit orig. et orné de 8 eaux-fortes par Creixams ; [notes en marge par Pascal Pia]. - Paris : J. Fort, éditeur, 1925. - [16] p., [14] bl. pl. : ill. ; 27 cm
Drukker: Cyrille Simille (Courbevoie, Seine) Paul Marny (Parijs)
Oplage: 541 exemplaren
Exemplaar: Nummer 46 van de 490 op Hollands van Gelder
Bijzonderheid: Mystificatie: de auteur is Pascal Pia
Bibliografie: Monod 1182
Aanvraagnummer: KW Koopm A 114
Literatuur
- Jean-Baptiste Baronian, 'Pascal Pia, le clandestin', in: Magazine litteraire (1999), 375, p.8
- Roger Grenier, Pascal Pia ou Le droitaunéant. Paris, Gallimard, 1989
- Pascal Pia, 'Baudelaire, critique d'art', in: L'oeil 15 (1956), p. 6
![Titelpagina en frontispice van Arthur Rimbaud, Les illuminations (1949): p. [4]-[5]](/sites/default/files/styles/gerelateerd_item_mob_lg/public/images/les-illuminations-p4-5.webp?h=5ebcc194&itok=WHyQe_3P)