Toute fleur n'est que de la nuit

Jaar: 2001

Auteur: Philippe Jaccottet (1925 - 2021)

Kunstenaar: Denis Brihat (*1928)

Uitgeverij: Fata Morgana

Toute fleur n'est que de la nuit, vooromslag
Download

Collectie KB

Toute fleur n'est que de la nuit, vooromslag

De naam van uitgeverij Fata Morgana verwijst expliciet naar luchtspiegelingen, de fee Morgane uit de Arthur-cyclus en naar het gelijknamige gedicht van André Breton uit 1940. Voor Bruno Roy, directeur van Fata Morgana sinds de oprichting in 1966, is het een naam met veel associaties. Roy noemt hierbij uiteenlopende begrippen als de Middellandse Zee, het lot en het surrealisme ('la Méditerranée, le destin, le surrealisme').

De uitgeverij besteedt veel aandacht aan luxe uitgaven in kleine oplage op het gebied van literatuur, filosofie, poëzie en essays, maar kent in de standaardreeks ook grotere uitgaven van meer dan duizend exemplaren. In beide series worden zowel relatief nieuwe en onbekende als canonieke auteurs uitgegeven. De nadruk ligt op de relatie tussen tekst en kunst.

Deze uitgave van Fata Morgana, Toute fleur n'est que de la nuit, verscheen in de collectie hôtel du grand miroir, die wordt gedrukt in een oplage van maximaal dertig, door auteur en kunstenaar gesigneerde exemplaren. Het boek bevat gedichten van Philippe Jaccottet en vier originele foto's van Denis Brihat.

Nederige voorwerpen

Denis Brihat wilde dat zijn foto's de muur zouden sieren als 'poetische decoratie' en ontvluchtte al vroeg in zijn carrière de commerciële fotografie. Hij verhuisde naar Bonnieux, een klein dorp in de Provence midden in de natuur, om te werken aan 'details in de natuur, bloemen of groenten, meer een soort portret dan een stilleven'. ('I work on small pieces of nature, flowers or vegetables, more a kind of portrait than still life/ plus des portraits d'éléments de nature que des natures mortes')

De foto's in Toute fleur n'est que de la nuit tonen bessentakken, bladeren en bloemen in sepia, zwart, wit en zilvertinten. Ook al lijken het soms, aldus Brihat, 'nederige voorwerpen', toch beslaan ze een heel universum. (sujets […] humbles, [qui] sont tout de même un univers) Om de kracht van Brihats werk te beschrijven, wordt vaak het typerende citaat van Flaubert aangehaald: 'Om iets interessant te vinden, hoef je er alleen maar lang naar te kijken.' ('Pour qu'une chose devienne intéressante, il suffit de la regarder longtemps.') Een vergelijkbare gedachte spreekt uit het gedicht Oiseaux, fleurs et fruits van Jaccottet waarmee deze uitgave opent. 'Iedere kleur, ieder leven ontstaat daar, waar een blik blijft rusten' ('Toute couleur, toute vie naît d'où le regard s'arrête'). Brihat ziet het als zijn taak de rijke schoonheid van de natuur te ontdekken en te onthullen. Hij beschouwt de fotografie als een som van mechanische, chemische en optische technieken. De intensieve, tijdrovende processen die hij gebruikt, maken deel uit van het ambacht dat de fotografie volgens hem in wezen is. Brihat experimenteerde onder andere met verschillende tinttechnieken, om kunstmatig kleur toe te voegen aan oorspronkelijk zwart-wit foto's. Ook de foto's in Toute fleur n'est que de la nuit zijn gekleurd met behulp van metaalverbindingen, zoals goud, koper en selenium. De gelatine in de bovenlaag van de foto's is chemisch behandeld om meer helderheid en diepte in de afdrukken te creëren.

Commentaar benadrukt de poëtische en delicate kwaliteiten van zijn werk: 'Iedere foto van hem is een gedicht, bijna een haiku', schreef Sue Davies ('Each of his pictures is a poem – almost a haiku'). Candace Dwan schreef: 'Zijn werk is doortrokken van de zen-achtige puurheid van zijn blik en het gevoel voor het delicate en sublieme' ('The zen-like purity of focus, sense of delicacy and the sublime, resonates throughout the work').

Toute fleur n'est que de la nuit, colofon
Download

Collectie KB

Toute fleur n'est que de la nuit, colofon

Bibliografische beschrijving

Beschrijving: Toute fleur n'est que de la nuit / Philippe Jaccottet ; [photographies originales de] Denis Brihat. – [Montpellier] : Fata Morgana, 2001. - [6] p., [4] bl. pl. : ill. ; 40 cm Drukker: La Charité (Montpellier)

Oplage: 37 exemplaren (waarvan 10 hors commerce)

Exemplaar: Nummer 15 van de 37 op vélin d'Arches Lettertype: Athenaeum Bijzonderheid: Gesigneerd door de auteur en de kunstenaar

Bibliografie: Saur Allgemeines Künstlerlexikon 14-226

Aanvraagnummer: KW Koopm K 367

Literatuur

  • Michèle et Michel Auer, Encyclopédie Internationale des Photographes de 1839 à nos jours. Hermance, Éditions Camera Obscura, 1985
  • Michel Butor, Fata Morgana 1966-1976. Paris, Union générale d’éditions, 1976
  • Paul van Capelleveen, Sophie Ham, Jordy Joubij, Voices and visions. The Koopman Collection and the Art of the French Book. The Hague, Koninklijke Bibliotheek, National Library of the Netherlands; Zwolle, Waanders, 2009
  • Paul van Capelleveen, Sophie Ham, Jordy Joubij, Voix et visions. La Collection Koopman et l'Art du Livre français. La Haye, Koninklijke Bibliotheek, Bibliothèque nationale des Pays-Bas; Zwolle, Waanders, 2009
  • Sue Davies, 'Denis Brihat', in: Contemporary photographers. Detroit, St James Press, 1995