Sang et lumières

Jaar: 1962

Auteur: Joseph Peyré (1892 - 1968)

Kunstenaar: Hans Erni (1909 - 2015)

Uitgeverij: Pierre de Tartas

Titelpagina van 'Sang et lumières'
Download

Works Hans Erni at Succession Hans Erni, Lucerne: licentie-overeenkomst / contrat de licence / license agreement KB-Erni 2022

Titelpagina van Joseph Peyré, Sang et lumières (1962) met tekening door Hans Erni

De Koopman Collectie bezit nagenoeg alle werken van Joseph Peyré, inclusief drie postkaarten en een brief van zijn echtgenote. Peyré ontving voor Sang et lumières in 1935 de Prix Goncourt, maar is daarna in vergetelheid geraakt. In 1962 bracht Pierre de Tartas de tekst opnieuw uit in een luxe editie, inclusief energieke schetsen en originele litho's van Hans Erni.

Uitgever Pierre de Tartas

Het is onduidelijk wanneer Pierre de Tartas aan Sang et lumières begon. Wel staat vast dat hij een selectie maakte uit het origineel van 322 pagina's. Op aansporen van Sacha Guitry startte Tartas in 1947 zijn eigen uitgeverij, aanvankelijk als drukker op een oude handpers. Hij werkte het liefst nauw samen met figuratieve kunstenaars zoals Raoul Dufy, Kees van Dongen, Foujita en Hans Erni. Zij waren kind aan huis in de Moulin de Vauboyen, zijn (werk)verblijf in het Franse Bièvres, dat als cultureel en artistiek centrum fungeerde en waar ook schrijvers resideerden, zoals Jean Giono.

Jean Giono en de stierenvechten

Joseph Peyré, aanzienlijk minder bekend dan Giono, kwam in aanraking met het stierenvechten toen hij als journalist door het tijdschrift Excelsior in 1934 naar Spanje werd gestuurd. In een mum van tijd verwerkte hij zijn indrukken in Sang et lumières. Peyré werd overigens niet ver bij het stierenvechten vandaan geboren. Hij groeide op in Aydie, nabij het Franse Baskenland, dat met de woestijn en het stierenvechten de belangrijkste thema's uit zijn gepassioneerde verhalen vormen: Sang et lumières beschrijft de spannende, bloedige strijd tussen de matador Manuel en de stier.

  • Joseph Peyré, Sang et lumières (1962): colofon voorin

  • Joseph Peyré, 'Sang et lumières' (1962) met tekeningen van Hans Erni (p. 34-35)
    sang-et-lumieres-p34-35.jpg

    Works Hans Erni at Succession Hans Erni, Lucerne: licentie-overeenkomst / contrat de licence / license agreement KB-Erni 2022

    Joseph Peyré, Sang et lumières (1962) met tekeningen van Hans Erni (p. 34-35)

  • Sang et lumières (1962) met tekening van Hans Erni (p. 72)
    sang-et-lumieres-p72.jpg

    Works Hans Erni at Succession Hans Erni, Lucerne: licentie-overeenkomst / contrat de licence / license agreement KB-Erni 2022

    Sang et lumières (1962) met tekening van Hans Erni (p. 72)

Energieke schetsen van Hans Erni

De Zwitserse muurschilder, schrijver, beeldhouwer en lithograaf Hans Erni had een voorliefde voor de mythische figuur van de Minotaurus, de deels mens deels stier uit de Griekse oudheid. Erni vervaardigde sinds 1935 meer dan honderd kunstenaarsboeken en verrijkte Peyré's verhaal met schetsen die de onstuimige bewegingen van de stieren suggereren. De stierenkoppen van Erni hebben echter allemaal een zachtmoedige, bijna menselijke, blik. Volgens hem is het niet de matador maar de stier die de eigenschappen moed en wilskracht toekomt, terwijl de stier gewoonlijk wordt geassocieerd met woede.

  • Joseph Peyré, 'Sang et lumières' (1962): litho van Hans Erni

    Joseph Peyré, Sang et lumières (1962): litho van Hans Erni

Erni is de zoon van een monteur en afkomstig uit Luzern. In Parijs leerde hij de abstracte kunstwerken van Picasso, Arp, Mondriaan, Brancusi en Kandinsky kennen. In zijn werk is hij sterk door hen beïnvloed, maar dat geldt niet voor Erni's boekillustraties, die figuratief zijn. De extra litho laat het hoogtepunt uit een stierengevecht zien: de gespannen blikken van de stier, de matador en het vrouwelijke publiek staan in één kader. Het en profiel-perspectief en de dynamische lijnen doen soms denken aan de tekeningen van Cocteau en Bellmer. In zijn vroege werk zijn ook nog wel sporen van Picasso en Dalíaan te treffen. Erni's tekeningen en originele litho's in Sang et lumière hebben echter geen surrealistische trekken en zijn wilder en grover van lijntekening. Op de bloedrode cassette is een naar de stierenstaart grijpende hand afgebeeld. Wie de doos opent ziet een wit omslag: een reliëfdruk van een stier met twee lansen in de rug.

  • Joseph Peyré, 'Sang et lumières' (1962): tweede litho van Hans Erni (uit de set met extra litho's)

    Joseph Peyré, Sang et lumières (1962): tweede litho van Hans Erni (uit de set met extra litho's)

Bibliografische beschrijving

Beschrijving: Sang et lumières / [lignes de Joseph Peyré ; ill. de dessins en noir et de cinq lithographies orig. en couleurs de Hans Erni]. – [Bièvres] : [Pierre de Tartas], 1962 .- 84 p. : ill. ; 40 cm

Drukker: R. Michel (typografie) ; R. Guillard en de Moulin de Vauboyen (lithografieën)

Oplage: 263 exemplaren

Exemplaar: Nummer 86 van de 90 op handgeschept Auvergne, met een suite afgekeurde prenten op Japon Impérial en twee extra prenten in kleur op grand op Rives. Gesigneerd door de uitgever en de kunstenaar

Bibliografie: Bénézit 5-162 ; Johnson 10-465; Monod 9051 ; Saur Allgemeines Künstler-Lexikon 34-437

Aanvraagnummer: KW KOOPM E 39

Literatuur

  • Carl J. Burckhardt, Hans Erni. Zürich, Scheidegger, 1964
  • Carl J. Burckhardt, Hans Erni. [S.l.], Editions Rencontre, 1970
  • Hans Erni, Hans Erni, Kunstwerk Buch. Solothurn, Zentralbibliothek Solothurn, 1982