Jean Daive, Antoni Tàpies

De ontmoeting tussen de Franstalige Belg Jean Daive en de Catalaanse Spanjaard Antoni Tàpies is bijna vanzelfsprekend; beide avant-garde kunstenaars delen een fascinatie voor getallen, tekens en symbolen. In het oeuvre van Tàpies komen ze veel voor, maar ook in de gedichten van Daive zijn ze geen vreemd verschijnsel. Wie de titel voor dit kunstenaarsboek – een speciaal teken – heeft bedacht, is lastig te achterhalen. Bij kunstenaarsboeken gaat het juist om deze wisselwerking tussen schrijver en kunstenaar, tekst en beeld. Zo is Tàpies' handgeschilderde versie op de titelpagina 'uitleg' bij Daive's eerste versregels: 'ik verwisselde de getallen van een diagonaal / ik keerde de vleugel om' ('j'inversais les nombres d'une diagonale / j'inversais l'aile').

Stilte: de gedichten van Jean Daive

Hoewel hij radiomaker van beroep was, wordt de poëzie van Daive vooral gekenmerkt door een fascinatie voor stilte. Misschien is dat juist wat tekens zijn: stille boodschappen, zonder woorden. Een overwegend witte bladspiegel is daar het toonbeeld van. Daive's gedichten zijn hermetisch. Zijn aforistische, elliptische stijl laat veel ruimte over voor uiteenlopende interpretaties van lezers. Niet voor niets vergelijkt men zijn gedichten met die van de Roemeens-Duitse dichter Paul Celan. Onder de titel Strette et autres poèmes verscheen een bloemlezing van Celans gedichten in een Franse vertaling van Daive. Celan, op zijn beurt, vertaalde de debuutbundel van Daive (Décimale blanche) in het Duits. Uit correspondentie blijkt ook dat hij al op jonge leeftijd diep onder de indruk was van Celans gedicht Sprachgitter, over de onmogelijkheid via taal alleen een wezenlijke boodschap over te brengen. Verschil met Celan is: de verzen staan niet meer strak geregisseerd onder elkaar, maar – tegen de conventies in – ver uit elkaar: één versregel boven ('«un peu de') en onder ('rat') en tussen de regels veel wit. Op de rechterpagina, onderaan, wordt de regel ogenschijnlijk afgemaakt ('un peu de père»').