L'autoclète : guignol

Jaar:
1948
Auteur:
Alfred Jarry (1873 - 1907)
Kunstenaar:
Pierre Guastalla (1891 - 1968)
Uitgeverij:
Chez l'artiste
L'autoclète : guignol, titelpagina
Download

Collectie KB

Titelpagina

Pierre Guastalla wijdde zich met hart en ziel aan de grafische kunst en was een genereuze leraar. Een van zijn studenten (Marcel Fiorini) herinnerde zich dat Guastalla hun altijd alle kansen gaf om zich te bewijzen. Voor L'autoclète maakte hij gouaches die het uitgangspunt waren voor de kleurenhoutsneden van een jongere collega: Louis Joseph Soulas.

Twee belangrijke illustratoren

Vóór de Tweede Wereldoorlog was Soulas de Franse vertegenwoordiger op de Biënnale van Venetië geweest en had hij reeds verscheidene prijzen voor zijn etsen gewonnen. Naast zijn betrekking als directeur van de kunstacademie van zijn geboorteplaats Orléans was hij vooral actief als boekillustrator. Hij illustreerde zijn eigen teksten, zoals Les bêtes de la nuit (1951), maar ook teksten van bijvoorbeeld Vercors, Charles Péguy en François Mauriac. In 1946 was werk van hem te zien in het Stedelijk Museum te Amsterdam op de tentoonstelling 'Franse grafiek van nu' samen met dat van grootheden als Jacques Villon en Pierre Guastalla.

Als oprichter en voorzitter van de groep La jeune gravure contemporaine (in 1929) is Pierre Guastalla een grote stimulator geweest van de grafische kunst. Ook schreef hij een werk over esthetiek, waarin hij stelde: 'het overbodige moet verdwijnen'. Die opvatting heeft hij in zijn kunst gedemonsteerd. Guastalla wilde slechts het noodzakelijke weergeven: een vereenvoudigde werkelijkheid zonder opsmuk, krachtig en spontaan. De gouaches voor L'autoclète: guignol van Alfred Jarry werden zijn meest beroemde boekillustraties. Inspiratie voor de uitbeelding van het clowneske mannetje Ubu putte Guastalla uit de houtsneden die Jarry zelf maakte in 1894.

Drukgeschiedenis

De geschiedenis van L'autoclète: guignol is ingewikkeld. De tekst maakt onderdeel uit van een cyclus toneelspelen, Les Polyèdres, die Jarry schreef vóórdat zijn wereldschokkende, absurdistische theaterstuk Ubu roi in 1896 het licht zag. Dezelfde Ubu, een personage dat gebaseerd is op een pompeuze natuurkundeleraar, speelt de hoofdrol in Les Polyèdres - later Ubu cocu genoemd. L'autoclète (in het Grieks: 'hij die zichzelf uitnodigt') is de eerste sectie uit dat toneelspel. Het werd voor het eerst uitgegeven, met andere teksten, onder de naam 'Guignol' (poppentheater) in het tijdschrift L'echo de Paris littéraire illustré in 1893. Een jaar later maakte L'autoclète onderdeel uit van Jarry’s eerste boek: Les minutes de sable mémorial. Een heruitgave van deze laatste tekst werd in 1932 verzorgd door Jean Saltas, een vriend van Jarry. Het volledige toneelstuk Ubu cocu zag pas in 1944 het licht.

In 1948 verscheen de door Pierre Guastalla in eigen beheer uitgegeven editie van L'autoclète in een oplage van 206 exemplaren. De tekst werd gedrukt bij het gerenommeerde drukkersatelier van Marthe Fequet en Pierre Baudier. De familiedrukkerij werkte mee aan de uitgave van honderden luxe boeken, onder andere van Braque en Matisse.

Bibliografische beschrijving

Beschrijving:
L'autoclète : guignol / Alfred Jarry ; gouaches de Pierre Guastalla, grav. par L.-J. Soulas. - [Paris] : Chez l’artiste, 1948. - [28] p. : ill. ; 33 cm
Drukker:
M. Fequet and P. Baudier (Parijs)
Editie:
206 exemplaren
Exemplaar:
Number 97 of 180 on Arches
Bibliografie:
Bénézit 6-518 ; Bénézit 13-63 ; Monod 6376
Aanvraagnummer:
Koopm A 569

Literatuur

  • Alfred Besnier, Alfred Jarry. Paris, Plon, 1990
  • Paul van Capelleveen, Sophie Ham, Jordy Joubij, Voices and visions. The Koopman Collection and the Art of the French Book. The Hague, Koninklijke Bibliotheek, National Library of the Netherlands; Zwolle, Waanders, 2009
  • Paul van Capelleveen, Sophie Ham, Jordy Joubij, Voix et visions. La Collection Koopman et l'Art du Livre français. La Haye, Koninklijke Bibliotheek, Bibliothèque nationale des Pays-Bas; Zwolle, Waanders, 2009
  • Judith Cooper, Ubu roi: An analytical study. New Orleans, Tulane University, 1974
  • Fiorini, 'Pierre Guastalla: Peintre et graveur', in: Revue d'esthetique 22-1 (1969)
  • Franse grafiek van nu. Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, [1946]
  • W.J. Strachan, The artist and the book in France: The twentieth century livre d’artiste. London, Owen, 1969