Les histoires du petit Renaud

Pierre Bonnard werd door zijn vriend en tijdgenoot Matisse, met wie hij gedurende meer dan twintig jaar correspondeerde, tot de beste schilder van hun tijd uitgeroepen. Het is echter minder bekend dat Bonnard, behalve schilder, ook een veelgevraagde illustrator was. Het tekenen – zowel als studie ter voorbereiding van een schilderij, als een doel op zich zelf – neemt een belangrijke plaats in binnen Bonnard's oeuvre.

Kinderwereld van Bonnard en Chauveau

Chirurg, schrijver, schilder, beeldhouwer en tekenaar Léopold Chauveau heeft meerdere kinderboeken geschreven en geïllustreerd. De verteller in Les histoires du petit Renaud is de vader van de kleine Renaud, met wie hij soms aan het begin en soms aan het einde van het verhaal korte gesprekken voert. Al pratend en vertellend komen ze samen bij antwoorden op allerlei serieuze en minder serieuze vragen. Daarbij zijn ook praktische dingen die een kind moet leren, zoals hygiëne en beleefdheid. De illustraties van Bonnard volgen het verhaal op de voet, met oog voor details. Zo ligt het kleine beertje (ophet omslag) niet bij de jongen Toto onder het laken – 'dat zou niet netjes zijn want zo’n beertje komt overal en nergens'. Het beertje ligt tussen het bovenlaken en de deken. Het op een na laatste verhaal in de bundel beschrijft het leven van deze kleine beer, die terugkeert naar zijn echte ouders die hem met liefde en zorg opvoeden tot een superslimme beer. Daarna haalt het beertje de jongen Toto op om hem dezelfde opvoeding te laten geven en ook heel intelligent te maken. Maar ze proberen hem teveel te leren, het jongetje is er nog niet aan toe.

Tekening als gevoel en Kleur als verstand

Vooral beïnvloed door de schilder Gauguin en de Japanse lithografie ontwikkelde Bonnard al heel vroeg een eigen stijl. Het ging hem er niet om de realiteit na te bootsen, hij wilde zijn persoonlijke sentiment en gevoel tot uitdrukking brengen. 'Laat zien dat de kunstenaar er geweest is', was een van zijn uitspraken. Hij werd gefascineerd door kleur en perspectief, waarmee hij zijn leven lang bleef experimenteren. De tekening drukte volgens Bonnard het gevoel uit; kleur stond voor de ratio. De personages van de vijf verhalen – een grote slak, een slang, het beertje, een schildpad en een grote boom die kinderen opat – zijn door Bonnard vlot geschetst, met veel dynamiek en expressie. Ook de kleuren zijn vlot aangebracht, maar niet willekeurig: vaak accentueren ze bepaalde details, bijvoorbeeld de ogen van een wolf (brandend oranje), de blauwe vierkanten op een deken.

Ook het formaat van de tekeningen is wel overdacht. In het verhaal over de slak domineert het dier de openingspagina waarop hij is afgebeeld als een trotse, grote slak. Verderop in het verhaal, als hij in moeilijkheden is geraakt, steekt hij klein af tegen een de enorme wielen van een boerenkar.

Voor Les histoires du petit Renaud maakte Bonnard 49 pentekeningen die met aquarel werden ingekleurd in verschillende tinten rood en blauw. De reproducties in het boek zijn ingepast tussen de tekst, waarbij de kleurvlakken soms onder de tekst doorlopen en tekst en illustratie daardoor nog meer één geheel vormen.