Mélanges sur l'amour et les livres terminés par un envoi

Jacques de Lacretelle schreef een inleiding voor de voorjaarscatalogus van Gallimard van maart 1925: Mélanges sur l'amour et les livres, terminés par un envoi. Van deze korte tekst over liefde en boeken verschenen in hetzelfde jaar twee uitgaven, beide in gelimiteerde oplage. In Den Haag liet de verzamelaar Jean Gondrexon voor zichzelf en zijn vrienden zes exemplaren drukken door de bekende Nederlandse uitgever A.A.M. Stols en even later verscheen bij Gallimard een tweede separate uitgave in een oplage van 35 exemplaren op blauw papier van Rives. Daarna verscheen de tekst in de essaybundel Trébuchet (1926) en uiteindelijk publiceerde Lacrettelle in 1934 een definitieve (ingekorte) versie van zijn opstel in Les aveux étudiés.

De Lacretelle was in 1925 een bekende auteur: hij debuteerde in 1920 met La vie inquiète de Jean Hermelin en in 1922 won hij de Prix Femina met de roman over een joodse intellectueel: Silbermann. Hij was bevriend met Marcel Proust en Jacques Rivière en werd in 1936 lid van de Académie française. Zijn succes als schrijver tussen de twee wereldoorlogen was te danken aan zijn psychologische romans, waarvan door Albert Thibaudet is gezegd dat ze lijken op het werk van Proust en Gide, maar dan door Flaubert herschreven. Een voorbeeld is de cyclus Les hauts ponts (1932-1935) over een vrouw die het voorvaderlijk huis probeert terug te krijgen, wat haar uiteindelijk lukt, zij het voor zeer korte tijd, aangezien het verkocht moet worden om de schulden van haar zoon te kunnen afbetalen.

Schrijversgenen

De auteur was afkomstig uit een familie van schrijvers. Charles de Lacretelle (1766-1855) trok zich na een arbeidzaam leven terug in de streek rond Mâcon, waar hij de buurman was van de dichter Alphonse de Lamartine (1790-1869). Via diens bastaardzoon zouden de twee families later met elkaar geparenteerd raken. De Lacretelles eigen vader was consul en de jonge Lacretelle reisde daardoor meer door de wereld dan zijn leeftijdgenoten: op zijn achtste bijvoorbeeld verhuisde het gezin naar Alexandrië. Vader overleed in 1898. Jacques de Lacretelle was een ziekelijk kind en groeide op tot een a-typische Fransman, van een meer dan gemiddelde lengte en met een afkeer van het christendom. Van zijn moeder erfde hij zijn belangstelling voor de natuur. Het gezin verkeerde in literaire kringen (nazaten van Victor Hugo). Hij werd opgeleid voor een financiële carrière, maar reisde liever wat door Europa. Na een ontmoeting met Proust begon hij te werken aan zijn eerste roman.

Bedrieglijke herinneringen

Hij was zijn hele leven een verwoed lezer en schreef verschillende opstellen over auteurs (bijvoorbeeld in L’heure qui change in 1947). Het autobiografische karakter van zijn korte artikel over zijn liefde voor boeken is bedrieglijk. Het lijken dagboeknotities. Het dagboek als literaire vorm was destijds een modern genre, waarmee ook André Gide experimenteerde. De Lacretelle mengde fictie en waarheid en maakte van oude en nieuwe aantekeningen feitelijk een fictief dagboek. Zijn artikel over de liefde voor boeken, Mélanges sur l'amour et les livres, terminés par un envoi, is een duidelijk voorbeeld van genre-vervaging: het is zowel essay als biografie. Stellingen, meningen, gevoelens en herinneringen wisselen elkaar af en op een lichtvoetige manier wordt de grens tussen memoires en fantasie overschreden.