Introduction à quelques oeuvres

Twee vrouwen speelden een centrale rol in het literaire leven van Parijs na de Eerste Wereldoorlog: de Française Adrienne Monnier (1892-1955) en de Amerikaanse Sylvia Beach (1887-1962). In 1917 leerden de twee literatuurliefhebsters elkaar kennen en zij zouden 38 jaar samenwerken en -leven. Monnier had ten tijde van hun eerste ontmoeting een boekhandel en een uitleenbibliotheek aan de linkeroever van de Seine, op nummer zeven in de rue de l'Odéon. De boekwinkel, La Maison des Amis des Livres, fungeerde als ontmoetingsplaats voor schrijvers, kunstenaars, uitgevers en drukkers. Monnier was ook zelf actief als uitgever en als auteur (onder het pseudoniem J.-M. Sollier).

Shakespeare & Company

In 1921 opende Sylvia Beach tegenover Monniers winkel haar eigen firma, Shakespeare & Company, volgens dezelfde receptuur: een boekhandel annex bibliotheek, uitgeverij en salon. Beach richtte zich op de Engelstalige literatuur – er was maar weinig moderne Amerikaanse en Engelse literatuur beschikbaar in vertaling – en Monnier op de Franse. Sylvia Beach werd bekend als uitgever en thuishaven voor Amerikanen als Ernest Hemingway, Gertrude Stein en Ezra Pound; Adrienne Monnier werd het aanspreekpunt voor auteurs als Valery Larbaud, Paul Valéry en André Gide. De rue de l'Odéon veranderde in een Frans-Amerikaans cultureel broeinest.

Hun werkterreinen waren gescheiden, maar hun levens waren innig met elkaar verbonden. Ze waren minnaressen en deelden hetzelfde literaire netwerk. Beide lieten boeken drukken bij Maurice Darantiere in Dijon. Het was zijn pers die in opdracht van Sylvia Beach de eerste druk van James Joyce's Ulysses produceerde in 1922. Darantiere was Monniers vaste drukker en verantwoordelijk voor de serie Cahiers des Amis des Livres. Het eerste deel in die zesdelige reeks is van Paul Claudel. De Koopman Collectie beschikt over nog drie andere delen: Guerre et littérature van Georges Duhamel, Samuel Butler van Valery Larbaud en Georges Duhamel van Luc Durtain.

Thema-middag

Claudels Introduction à quelques œuvres - een inleiding op zijn eigen werk - is de middag-lezing die door Monnier georganiseerd werd op 30 mei 1919 in het Théâtre du Gymnase. Na de lezing van Claudel speelden Eve Francis, Jean Hervé, Édouard de Max, Jean Yonnel en Marguerite Moreno scènes uit twee toneelstukken en droegen zij enkele gedichten van Claudel voor. In 1921 organiseerde Monnier nog een thema-avond rond de door haar bewonderde Claudel. Ditmaal lazen Léon Paul Fargue, Jules Romains en Monnier zelf voor uit zijn werk. De lezingen, de publicaties en de intieme diners creëerden in deze bijzondere sfeer een hechte band tussen schrijvers, critici en lezers van de moderne literatuur. Het boek was voor hen een levend wezen. Het is niet voor niets dat Claudel zijn lezing begint met een lofzang op de smaak en het onderscheidingsvermogen van Adrienne Monnier.